Türkiye'de cumhurbaşkanı seçilebilmek için yükseköğrenim mezunu olma şartı, dünya anayasalarında nadir görülen bir uygulamadır. Bu durum, özellikle 1961 Anayasası ile getirilmiş olup, geçmişte Celâl Bayar'ın cumhurbaşkanlığı dönemindeki tartışmalar ve 27 Mayıs darbesi sonrası yaşanan siyasi süreçlerle doğrudan ilişkilidir. Yükseköğrenim şartı, o dönemde cumhurbaşkanının niteliklerine dair bir güvence olarak görülmüş, ancak zamanla bu uygulamanın gerekliliği ve kapsamı üzerine farklı görüşler ortaya çıkmıştır.
Günümüzde, yükseköğrenim şartının devam edip etmemesi tartışmaları, liyakat, siyasi temsil ve demokratik katılım gibi temel kavramlar üzerinden şekillenmektedir. Bu şartın, bir yandan cumhurbaşkanlığı makamının bilgi ve donanım seviyesini koruma amacı taşıdığı savunulurken, diğer yandan eğitim diploması ile en yüksek makama erişimi sınırlamanın, farklı yetenek ve deneyimlere sahip kişilerin önünü kestiği eleştirisi yapılmaktadır. Özellikle Bülent Ecevit ve Recep Tayyip Erdoğan örneklerinde görüldüğü gibi, bu şartın siyasi yaşamda belirleyici etkileri olabilmektedir.
Sonuç olarak, yükseköğrenim şartının Türk siyasi hayatındaki yeri ve geleceği, güncel tartışmaların odağında yer almaya devam etmektedir. Bu tartışmalar, sadece hukuki bir düzenleme olmanın ötesinde, siyasetin kimler için yapıldığı ve toplumun farklı kesimlerinin temsil edilmesi gibi daha geniş kapsamlı sorulara da işaret etmektedir. Bu nedenle, yükseköğrenim şartının getirilme amacı ve günümüzdeki işlevi, siyasi ve toplumsal perspektiften değerlendirilmeye muhtaçtır.
